Moe

Mevrouw S., een vrouw van tweeënnegentig die ik wekelijks bezoek, spreekt er schande van. Haar ‘vaste zuster’ zit met een burn-out thuis. Nu is ze door een uitzendkracht geholpen en die deed natuurlijk alles verkeerd. Mevrouw S. is op de hoogte van de situatie van haar vaste zuster, maar helemaal begrijpen doet ze het niet.
‘Ja, die is moe. Hoe noemen jullie dat ook alweer?’
‘Burn-out? Overspannen?’
‘Burn-out ja. Dat bestond in mijn tijd niet hoor. ’t Kind is nog geen dertig, waar is die moe van? Ik weet heus wel dat ik niet de enige ben in dit verpleeghuis, maar ze zitten om elf uur al koffie te drinken. Noem je dat druk?’ Er valt een stilte. Mevrouw S. vertelt verder: ‘Ik was de oudste thuis. Mijn ouders zag ik nooit – die hadden een winkel. Ik moest voor mijn zeven broertjes en zusjes zorgen en voor mijn zieke oma die ook bij ons woonde. Ik was van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in de weer.’
‘Hoe vond u dat?’
‘Hoe ik dat vond? Ik vond er niks van, ik deed het gewoon.’
‘U zult ook wel moe zijn geweest…’
‘Moe? Ik stond op, ik werkte de hele dag, ik ging naar bed en sliep meteen. Ik heb nooit de tijd gehad om me af te vragen of ik moe was.’ Mevrouw S. schudt haar hoofd. ‘En tegenwoordig is iedereen maar moe.’
Daarin kan ik haar geen ongelijk geven. Ik kan in mijn omgeving vrijwel niemand bedenken die geen last heeft van vermoeidheid. Maar mevrouw S. lijkt ervan uit te gaan dat vermoeidheid een fysieke oorzaak moet hebben, terwijl ik geneigd ben te denken dat ‘onze’ vermoeidheid eerder mentaal is. We proberen een goed leven te leiden, maar weten niet wat dat is. We leven in een maatschappij waarin succes en falen het gevolg is van je eigen keuzes. Maar wat zijn de juiste keuzes? En aan wie moeten we verantwoording afleggen? Aan onze vrienden, familie, buren, collega’s, de maatschappij, onszelf? We weten het niet dus proberen we voor de zekerheid iedereen tevreden te stellen. Het zou me niets verbazen als we daar zo moe van zijn. Moe van het beantwoorden aan alle verwachtingen. Moe van het gevoel alle ballen in de lucht te moeten houden. Moe van alles wat we van onszelf moeten. Moe van een volle agenda. Of zou mevrouw S. gelijk hebben, en hebben we juist te veel in plaats van te weinig tijd? Voelen we ons misschien alleen maar vermoeid omdat we tijd hebben om erbij stil te staan?